Kod osoba koje imaju šećernu bolest (dijabetes melitus) mogu se javiti promene i na očima. Te promene mogu zahvatiti različite delove oka. Dijabetička retinopatija je jedna od najozbiljnijih komplikacija dijabetesa i ukoliko se na vreme ne leči vodi u trajni gubitak vida.

Promene na očima nastale kao posledica dijabetesa mogu biti različite i to:

  • Promena nivoa šećera u krvi može dovesti do promene i nestabilnosti dioptrije
  • Može doći do zamućenja sočiva u oku i nastanka katarakte
  • Dolazi do promena na krvnim sudovima mrežnjače i nastanka dijabetičke retinopatije. Ove promene nastaju postepeno, pa što duže traje dijabetes, to je veća mogućnost da se ova bolest oka javi.

Kako nastaje dijabetička retinopatija

U osnovi bolesti dolazi do oštećenja normalnih krvnih sudova što onemogućava normalnu prokrvljenost i ishranu mrežnjače. Boreći se protiv toga, organizam stvara nove nekvalitetne krvne koji su skloni propustanju tečnosti i krvi u okolno tkivo. Dolazi do stvaranja ožiljaka i traka (membrana) na površini mrežnjače što može uzrokovati i pojavu ablacije retine.

Krvni sudovi mogu da se stvaraju i šire ka dužici, što dovodi do pojave sekundarnog, komplikovanog glaukoma.

Normalan vid i vid kod dijabetičke retinopatije

Normalan vid i vid kod dijabetičke retinopatije

 

Vrste dijabetičke retinopatije

Neprolifiratinvna dijabetička retinopatija

Ovo je najčešći tip dijabetičke retinopatije. To je najranija faza u razvoju bolesti. Obično se javlja posle 8 – 10 godina trajanja dijabetesa. Promene na retini ne daju nikave simptome- vid je potpuno normalan. Lekar na pregledu može utvrditi postojanje dijabetičkih promena na krvnim sudovima retine u smislu  proširenja, sitnih krvavljenja i lokalizovanih otoka mrežnjače. U zavisnosti od stanja na krvnim sudovima oftalmolog će ili preporučiti češće kontrole ili napraviti plan za lasersko lečenje.

Proliferativna dijabetička retinopatija

Usled težih promena na krvnim sudovima delovi retine nemaju adekvatnu ishranu. Iz tog razloga dolazi do stvaranja novih krvnih sudova. Ovi novostvoreni krvni sudovi su slabijeg kvaliteta od normalnih I oni se najčešće stvaraju ili na površini retine, u staklastom telu ili čak na dužici. Zbog lošijeg kvaliteta zidova ovih krvnih sudova vrlo lako dolazi do krvavljenja u okolna tkiva. Ova krvavljenja dovode do pojave zamućenja u staklastom telu ili do težih poremećaja vida. Krvni sudovi koji prerastaju u dužicu mogu dovesti do povećanja očnog pritiska (sekundarnog glaucoma). Krvni sudovi koji se stvaraju na retini mogu dovesti do stvaranja ožiljaka na retini koji svojim skvrčavanjem mogu dovesti do ablacije retine. Ove promene lečenje dijabetičke retinopatije ukoliko su krvavljenja česta i konstantna.

Dijabetična makulopatija

Promene u žutoj mrlji mogu nastati u sklopu proliferativne dijabetičke retinopatije ali se može javiti i kao samostalna promena. Tada dolazi do otoka i promena u žutoj mrlji sa poremećajem centralnog vida. Simptomi su vrlo slični kao kod degeneracije žute mrlje.

Simptomi

Dijabetička retinopatija ne daje nikakve simptome sve dok ne dodje do uznapredovale faze bolesti. Često se dešava da se bolest otkrije tek kad je došlo do potpunog gubitka vida (zbog krvavljenja). Upravo iz tog razloga su jako važni redovni pregledi.

Simptomi retinopatije su:

  • Nekada se kao prvi simptomi javljaju zamućenja u staklastom telu koja pacijent vidi u vidnom polju
  • Gubitak dela vidnog polja koji nastaje zbog krvavljenja u oku
  • Smanjenje „noćnog“ vida
  • Slabiji centralni vid (što pacijent primeti prilikom čitanja) kada promene zahvate makulu (žutu mrlju).
  • U uznapredovaloj fazi bolesti javlja se gubitak vida ili zbog obimnog krvavljenja u staklastom telu, ili zbog ablacije retine.

Lečenje

Dijabetička retinopatija je i dalje jedan od tri najčešća uzroka slepila. Nekim studijama je dokazano da se kod 95% pacijenata može izbeći slepilo uz redovne kontrolne preglede, jednom godišnje čak i ako nema nikakvih promena.

U zavisnosti od stepena promena, mogu se primeniti različiti načini lečenja:

  1. Laser fotokoagulacija
  2. Ubrizgavanje anti VEGF lekova u oko
  3. Vitrektomija

Zakažite pregled

Telefonom

Važno

Faktori rizika za nastanak dijabetičke retinopatije dele se na one koji se mogu kontrolisati i fakore koji se ne mogu kontrolisati.

Faktori koji se mogu kontrolisati su:

  • Redovna kontrola šećera u krvi
  • Redovna kontrola krvnog pritiska
  • Redovna kontrola holesterola u krvi
  • Održavanje dobre telesne težine, zdrava ishrana i fizička aktivnost
  • Prestanak pušenja
  • Redovni godišnji oftalmološki pregledi očnog dna (retine). Rano otkrivanje promena i njihov tretman su od  neprocenjivog značaja za  kontrolu bolesti

Faktori koji se ne mogu kontrolisati su:

  • Dužina trajanja dijabetesa. To je najznačajniji faktor u nastanku dijabetične retinopatije
  • Godine života utiču na progresiju dijabetičke retinopatije

Lekari koji se bave dijabetičkom retinopatijom